O ναός της Παναγίας της Ιαματικής

Ο ναός της Παναγίας της Ιαματικής οικοδομήθηκε το 1882 όπως μαρτυρεί η χρονολογική επιγραφή που βρίσκεται πάνω από τη δυτική είσοδο. Είναι μονόκλιτος ναός με οξυκόρυφη καμάρα. Για την οικοδόμηση του ναού εργάστηκε ολόκληρο το χωριό για αρκετά χρόνια. Οι πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν για τη κατασκευή του ναού μεταφέρθηκαν από το χωριό Τόχνη. Τα εγκαίνια του ναού έγιναν από τον Μητροπολίτη Κιτίου Κύριλλο Α’ στις 22 Νοεμβρίου 1887. Λόγω του ότι ο ναός αυτός υπέστη ζημιές κατά το πέρασμα των χρόνων και αντιμετώπιζε στατικά προβλήματα επισκευάστηκε το 2003.

Η Παναγία η Ιαματική έκανε πολλά θαύματα και  εξακολουθεί να κάνει σε όσους με πίστη επικαλούνται τη βοήθεια και μεσιτεία της στον Κύριο. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που επισκέπτονται καθημερινά το ναό της Παναγίας της Ιαματικής, για να την παρακαλέσουν να τους βοηθήσει και ιδιαίτερα κατά την ημέρα που γιορτάζει το Γενέθλιο της Θεοτόκου, στις 8 Σεπτεμβρίου, όπου πανηγυρίζει ο ναός .

Η Παναγία η Βλαχερνιώτισσα

Η εικόνα της Παναγίας της Βλαχερνιώτισσας μεταφέρθηκε από τον παλαιό ναό. Η εικόνα αυτή παριστάνει την Παναγία να στέκεται σε στάση δέησης με τα χέρια υψωμένα όπως και τον Χριστό που κοιτάζει στη ίδια κατεύθυνση με τη Θεοτόκο και υψώνει και αυτός τα χέρια του και ευλογεί. Η εικόνα είναι ζωγραφισμένη σε δέρμα ζώου από τον Παύλο τον ιερογράφο [1650].

Ο παλαιός ιστορικός ναός της Παναγίας Ιαματικής

Ο μικρός και συνάμα παλαιός ναός της Παναγίας της Ιαματικής βρίσκεται το ανατολικό άκρο του χωριού Αρακαπά. Ανήκει στον τύπο των ξυλόστεγων ναών που άρχισαν να κτίζονται στη οροσειρά του Τροόδους, από τα τέλη του 13ου αιώνα, αρχές του 14ου. Ο Τύπος αυτός εξακολουθεί να χρησιμοποιείται και μετά το 16ο αιώνα.

Ο ναός της Παναγίας, που αποτελούσε το Καθολικό μικρού μοναστηριού πρέπει να οικοδομήθηκε στο χώρο αυτό πριν ακόμη κτιστεί το χωριό. Δυστυχώς δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες σχετικά με την ίδρυση της Μονής αυτής.

Ο ναός της Παναγίας, ο οποίος υπέστη πολλές καταστροφές, κατά το πέρασμα των χρόνων είναι τρίκλιτος με ξύλινη στέγη και με διαστάσεις 15 χ 9 περίπου μέτρα. Tα στοιχεία που σώζονται όμως από την πρώτη εκκλησία δεν είναι αρκετά, ώστε να γνωρίζουμε την αρχική της μορφή.

Ο ναός αυτός καταστράφηκε από σεισμό πριν τον 18ο αιώνα, αφού η σημερινοί εξωτερικοί  τοίχοι και η αψίδα του κτίστηκαν το 1727  όπως μας πληροφορεί σχετική επιγραφή. Αρχικά όλος ο ναός ήταν ιστορημένος με θαυμάσιες τοιχογραφίες που χρονολογούνται στο 15ο  αιώνα.

Στο εσωτερικό του ναού διασώζεται το εντυπωσιακό χρυσοποίκιλτο ξυλόγλυπτο εικονοστάσι του 16ου αιώνα. Εξαιρετικές είναι και οι παλιές φορητές εικόνες του τέμπλου με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα.

Ο παλαιός ναός της Παναγίας της Ιαματικής αποτελεί το καύχημα των κατοίκων της όμορφης και γραφικής κοινότητας του Αρακαπά. Τα όσα διασώζονται μέχρι σήμερα στο ναό είναι εντυπωσιακά και αποτελούν πόλο έλξης για τους προσκυνητές πού φτάνουν στο χωριό για να παρακαλέσουν την Παναγία της Ιαματικής να τους βοηθήσει.